Орхон сумын танилцуулга
Тус сум нь 1968 онд Дархан хотын Орхон хороо нэртэй байгуулагджээ. Үүнээс өмнө Сэлэнгэ аймгийн харъяанд байлаа. Орхон сум 47.8 мян.га нутаг дэвсгэртэй. 3000 гаруй хүн амтай, 47.000 толгой малтай. Засаг захиргааны хувьд Баян-Өлзийт, Энхтал гэсэн 2 багтай. Тус сум нь газар нутгийн байршлын хувьд Дархан-Уул аймгийн хойморт УБ-аас 270 км, Дарханаас 45 км зайд оршино. Олон улсын төмөр зам тус сумын төвөөр дайран өнгөрдөгөөс гадна УБ-Алтанбулагийн олон улсын авто зам тус сумын төвөөс 9 км зайд өнгөрдөг юм. Сумын төвд 10 ортой их эмчийн салбар, 500 гаруй сурагчидтай дунд сургууль, 150 хүүхдийн цэцэрлэг, 220 хүний суудалтай иж бүрэн соёлын төв, спортын танхим, орчин үеийн үүрэн телефоны 4 сүлжээ нэвтэрсэн, шилэн кабельтай, 24 цагаар эрчим хүчний системд холбогдсон дэд бүтэц хөгжсөн сум юм.
Тус сум Хараа, Орхон, Шарын, Ерөө голуудын ай савд оршдог бөгөөд нийт 800 гаруй га талбайд төмс, хүнсний ногоо тариалж жилдээ 9-11.000 тонн төмс, хүнсний ногоо хурааж авдаг. Орхон сум 40 жилийн түүхэндээ хоёр удаа "Түмэн тонн ургац" * хурааж авчээ. Үүнд: 2006 онд 10 мян.тонн, 2008 онд 11 мян. тонн төмс, хүнсний ногоог хураав.
Орхон суманд нийт 50 гаруй аж ахуйн нэгжүүд үйл ажиллагаа явуулж байгаагаас 13 нь худалдаа үйлчилгээний чиглэлээр бусад нь газар тариалангийн чиглэлээр ажилладаг. БНБАУ-ын тусламжтайгаар хүнсний ногоо дахин боловсруулах консервын үйлдвэр байгуулагдаж 1990-ээд он хүртэл ажиллаж байгаад зогссон. Шарын голын ай сав дагуух 400 гаруй га талбай нь БНБАУ-ын тусламжаар баригдсан услалтын системтэй.           

Introduction of Orkhon Soum
This soum was established in 1968, named as Orkhon khoroo of Darkhan city. Before that it used to be the administrative unit of Selenge Aimag. Orkhon Soum has 47.8 thousand hectares of land and 3000 population and 47,000 livestock. It consists of two administrative units like Bayan-Ulziit bagh and Enkhtal bagh. Geographically, this soum locates in the center of Darkhan-Uul aimag, 270 km far from UB and 45 km far from Darkhan. International raiway route passes this soum and international highway of UB and Altanbulag passes this soum in 9 km distance. Center of the Soum has a hospital with 10 beds, high school with 500 students, kindergarten of 150 children, complex cultural center of 220 people seats, sport hall, 4 different operators of modern mobile phone service, high speed wired connection, connected to the electricity 24 hours and has a good infrastructure.
This soum locates on the river basin of Kharaa, Orkhon, Sharyn and Eroo rivers, annually grows potato and vegetables on totally 800 hect­ares of land and crops 9-11,000 thousand each year. In the 40 year history, Orkhon soum cropped twice "10 thousand tons of harvest". For example, in 2006, 10 thousand tons, in 2008 11 thousand tons of vegetable received.
Over 50 companies and private entities work in Orkhon soum, of 13 are run in trade and rest of them work in agriculture. Until 1990's it had a Vegetable processing factory which was established with the Bulgarian assistance but now suspended its activity. 400 hectares of land along the Sharyn Gol river basin has an irrigation system established with the Bulgarian help.